Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Bình Tân diện tích khoai lang xuống giống đến cuối tháng 5/2021 là 7.052 ha với khoảng 80% là giống khoai lang Tím Nhật. Hiện tại, nông dân đã thu hoạch gần 3.000 ha, còn lại trên đồng khoảng 4.000 ha, trong đó có hơn 800 ha (ước sản lượng 42.000 tấn) khoai lang trên 5 tháng tuổi đã vượt thời điểm thu hoạch.

Khoai lang Tím Nhật tại Bình Tân.
Giá khoai lang thấp kỷ lục chưa từng có
So với các năm trước đây, giá khoai lang Tím nhật trên địa bàn huyện Bình Tân thấp nhất là 180.000 đồng/tạ (60 kg). Thế nhưng, từ những ngày tháng 4/2021 giá khoai lang Tím Nhật không ngừng lao dốc khiến nông dân sửng sốt, bất ngờ, thậm chí có người mất ăn, mất ngủ vì cây trồng này. Đỉnh điểm những ngày cuối tháng 5/2021, giá khoai lang có chỉ còn ở mức 35.000 – 40.000 đồng/tạ. Khiến nhiều người dân lâm vào cảnh nợ nần, thật đáng thương tâm.
Theo bà Nguyễn Thị Thanh Tâm, ấp Thành Tân, xã Tân Thành vừa khóc vừa nói: “tôi trồng được 6 công khoai lang Tím Nhật, hiện vừa thu hoạch xong, chưa bao giờ bán với giá 40.000 đồng/tạ, mỗi công thu hoạch được 51 tạ, tôi bán được 2,040 triệu đồng/công, phần tiền thu được này tôi chỉ đủ trả chi phí thuê thu hoạch, còn tất cả phần chi phí đầu tư ban đầu tôi đều mất trắng, bình quân 1 công tôi lỗ khoảng 15 triệu đồng, tôi trồng 6 công như vậy tôi lỗ 90 triệu đồng”. Bà chia sẻ thêm, các hộ trồng khoai lân cận cũng đã đến thời điểm thu hoạch, nhưng do thương lái không đến mua nên vẫn còn rất nhiều khoai lang còn trên đồng chưa được thu hoạch đang còn neo củ trên đồng.
- Nguy cơ gây ô nhiễm môi trường
Với giá bán hiện nay, một số nông dân đã quyết định thuê máy cày tháo dỡ bỏ phần diện tích khoai lang trên đồng để trồng lại cây trồng khác. Xuất phát từ vấn đề này, nguy cơ ô nhiễm môi trường đất, nước và không khí sẽ xảy ra, bình quân mỗi công khoai lang nếu tính cả thân và củ hiện nay nặng khoảng 5- 6 tấn nếu xử lý không đúng dễ dẫn đến ngộ độc hữu cơ cho cây trồng vụ sau. Do đó, các nhà chuyên môn địa phương khuyến cáo bà con không nên cày xới bỏ khoai lang vùi vào đất, vì thời gian phân hủy khoai lang trong đất cần phải mất nhiều thời gian.
Trong những ngày gần đây, mặc dù mưa nắng thất thường, nhưng những tấm lòng thiện nguyện, những thanh niên xung phong vẫn cùng bà con xuống ruộng thu hoạch khoai lang để vận chuyển đi tiêu thụ nhằm giúp tháo gỡ phần nào khó khăn cho người nông dân.
Bên cạnh đó chính quyền địa phương các cấp từ huyện đến xã cũng đã kêu gọi thu mua và nhận được nhiều đơn đặt hàng từ các công ty, tổ chức, cá nhân trong nước. Tuy nhiên, hiện nay diện tích khoai còn trên đồng khá nhiều cùng với sản lượng ngày càng tăng do thời gian neo củ dài. Trong khi đó, các công ty thu mua thì có giới hạn so với sản lượng cần được thu hoạch (khoảng 42.000 tấn) là quá ít. Do đó cần phải có nhiều hướng tháo gỡ nhằm chung tay giải quyết khó khăn cho bà con nông dân.

Nhiều đơn vị, tổ chức, cá nhân đã cùng người dân Bình Tân giải cứu Khoai lang
Trước mắt, chính quyền địa phương đẩy mạnh kêu gọi các công ty, đơn vị, tổ chức cá nhân trong nước tiếp tục hỗ trợ thu mua khoai lang cho bà con nông dân. Hỗ trợ vốn vay cho các doanh nghiệp chế biến khoai lang trong nước, nhằm khuyến khích đẩy mạnh tiêu thụ khoai lang.
Về lâu dài, địa phương cần phải có giải pháp cơ cấu cây trồng một cách quyết liệt, đặc biệt là cơ cấu các giống khoai lang Tím Nhật, khoai đỏ, khoai trắng giấy và khoai trắng sữa; Khuyến khích người dân bố trí lịch thời vụ hợp lý, tránh trùng thời điểm thu hoạch với khoai lang tại Trung Quốc dễ dẫn đến giá xụt giảm như hiện nay; Tìm đầu ra cho củ khoai lang, mở rộng thị trường tiêu thụ, đẩy mạnh thu hút các doanh nghiệp chế biến nông sản, ký kết bao tiêu sản phẩm với nhiều công ty thu mua để người dân yên tâm sản xuất.
Hồng Thắm –Bình Tân