ảnh: trà lúa bệnh đạo ôn lá tại huyện Vũng Liêm

* Sâu bệnh trên lúa Thu Đông 2022: Diện tích nhiễm trong tuần 2.111 ha, tăng 729 ha so với tuần trước, gây hại trên trà lúa mạ đến chắc xanh do tình hình thời tiết nắng mưa xen kẻ, ẩm độ không khí cao và giai đoạn lúa thích hợp sâu bệnh tăng mạnh. Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- Ốc bươu vàng (OBV): Diện tích nhiễm 502 ha, tăng 382 ha so với tuần trước, gây hại trên trà lúa mạ với mật số phổ biến 2-4 con/m². Phân bố rải rác các xã tại các huyện trong tỉnh.

- Sâu cuốn lá nhỏ: Diện tích nhiễm 118 ha, tăng 30 ha so với tuần trước, gây hại trên trà lúa đẻ nhánh đến làm đòng, với mật số phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã huyện Tam Bình; Bình Tân; Bình Minh (xã Thuận An, Đông Bình).

- Bệnh Đạo ôn: diện tích nhiễm 400 ha, giảm 45 ha so với tuần trước. Trong đó:

+ Đạo ôn lá (cháy lá): diện tích nhiễm 190  ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh-đòng trổ. Phân bố rải rác các xã tại các huyện.

+ Đạo ôn cổ bông (thối cổ gié): diện tích nhiễm 210 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Vũng Liêm; Trà Ôn.

Ngoài ra, các đối tượng khác như: chuột, bệnh đốm vằn, lem lép hạt, cháy bìa lá, vàng lá chín sớm,…chỉ xuất hiện và gây hại nhẹ.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 12/8-19/8/2022)

- Rầy nâu: Dự báo trong tuần tới trên đồng xuất hiện phổ biến rầy tuổi 4,5 gây hại chủ yếu ở mức nhẹ trên trà lúa đẻ nhánh đến đòng trổ.

- Sâu cuốn lá: Có khả năng xuất hiện rãi rác và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh- đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.

- Bệnh đạo ôn, đốm vằn: Diện tích và tỷ lệ nhiễm nhẹ có thể tăng do điều kiện thời tiết nắng mưa xen kẽ và giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm như: ML 202, IR 50404, OM 5451, Đài Thơm 8,… có thể nhiễm trung bình.

- Bệnh cháy bìa lá, vàng lá chín sớm: do ảnh hưởng thời tiết mưa kéo dài bệnh sẽ tiếp tục phát triển, nhiễm nhẹ trên trà lúa đẻ nhánh, đặc biệt là những ruộng bón thừa đạm, không chủ động rút được nước.

- Ốc bươu vàng (OBV): là đối tượng thường xuyên trên ruộng lúa. Trong thời gian tới thời tiết thường có mưa nhiều triều cường lên cao là điều kiện cho ốc phát triển mạnh. Do vậy, những cánh đồng không thoát nước được cần chú ý đến sự gây hại nhất là lúa ở giai đoạn mạ.

Ngoài ra, ngoài đồng cũng cần chú ý các đối tượng khác như: sâu đục thân, chuột, bệnh lem lép hạt,…sẽ có khả năng gây hại trên diện rộng khi gặp điều kiện thích hợp.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa.

- Điều kiện thời tiết mưa nhiều xen kẻ nắng nóng, cùng với giai đoạn lúa thích hợp như hiện nay cho nên sâu bệnh phát sinh và gây hại, nhất là trong tuần một số đối tượng gây hại đang có chiều hướng gia tăng (sâu cuốn lá, bệnh đạo ôn và OBV trên lúa). Do vậy, bà con nông dân cần thăm đồng thường xuyên kiểm tra đồng ruộng để có biện pháp quản lý hiệu quả, đặc biệt đối với bệnh hại khi thấy có dấu hiệu chớm bệnh bà con ngưng bón phân đạm, xử lý thuốc đặc trị kịp thời, không pha chung với phân bón lá. Phun ngừa đạo ôn cổ bông, lem lép hạt trước khi lúa trổ và sau khi lúa đã trổ đều. Tiếp tục theo dõi, chăm sóc và quản lý tốt những diện tích đã nhiễm bệnh.

- Hiện tại ngoài đồng phổ biến rầy cám mới nở (tuổi 3,4) nhiễm chủ yếu với mật số thấp 500-800 con/m². Cần chủ động thăm đồng, theo dõi chặt chẽ diễn biến rầy nâu trên các trà lúa mạ đến làm đòng. Khuyến cáo nông dân chỉ nên xử lý thuốc đặc trị khi rầy đang tuổi 2-3 và mật số rầy >3.000 con/m² cần sử dụng một trong những loại thuốc chống lột xác để phun trừ, chú ý không kết hợp với các loại thuốc phổ rộng để tránh nguy cơ bộc phát rầy ở giai đoạn sau.

- Để phòng trừ hiệu quả sâu cuốn lá nông dân cần tích cực kiểm tra, theo dõi sự phát triển của sâu. Hạn chế phun thuốc trừ sâu cho lúa dưới 40 ngày để bảo tồn thiên địch vì giai đoạn này khi sâu gây hại ở mật độ thấp, sự thiệt hại không đáng kể do cây lúa có khả năng tự bù đắp. Trong giai đoạn lúa đẻ nhánh chỉ nên phun thuốc khi mật độ sâu xuất hiện khoảng 30-40 con/m². Trong giai đoạn đòng trổ mật độ khoảng 15-20 con/m² phải tiến hành phun đúng thuốc. Quan sát đồng ruộng khi thấy xuất hiện sâu tuổi 1-2 thì tiến hành phun thuốc hiệu quả sẽ cao hơn. 

- Khuyến cáo nông dân phải tuân thủ theo nguyên tắc "4 đúng": đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách khi phun thuốc, thu gom bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng để đúng nơi quy định nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường.

Lê Thị Chính - Chi cục Trồng trọt & BVTV