ảnh: trà lúa bệnh đạo ôn lá tại huyện Tam Bình

* Sâu bệnh trên lúa Thu Đông 2022: Diện tích nhiễm trong tuần 1.551 ha, giảm 593ha so với tuần trước, gây hại chủ yếu trên trà lúa mạ đến chắc xanh. Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- Sâu cuốn lá nhỏ: Diện tích nhiễm 98 ha, tăng 17 ha so với tuần trước, gây hại trên trà lúa đẻ nhánh đến đòng trổ, với mật số phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã huyện Tam Bình; Trà Ôn; Bình Tân; Bình Minh (xã Đông Bình).

- Bệnh Đạo ôn: diện tích nhiễm 536 ha, tăng 34 ha so với tuần trước. Trong đó:

+ Đạo ôn lá (cháy lá): diện tích nhiễm 464  ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh-đòng trổ. Phân bố rải rác các xã huyện Tam Bình; Bình Tân; Long Hồ; Trà Ôn; Mang Thít (Bình Phước, Mỹ An, Hòa Tịnh).

+ Đạo ôn cổ bông (thối cổ gié): diện tích nhiễm 72 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các xã của huyện Vũng Liêm; Trà Ôn; Long Hồ.

-Bệnh vàng lá chín sớm: diện tích nhiễm là 232 ha, giảm 109 ha so với tuần trước, với tỷ lệ nhiễm phổ biến 5-10%, gây nhiễm giai đoạn đòng trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ; Mang Thít; Bình Tân.

Ngoài ra, các đối tượng khác như: chuột, bệnh đốm vằn, lem lép hạt, cháy bìa lá,....chỉ xuất hiện và gây hại nhẹ.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 26/8-02/9/2022)

- Rầy nâu: Dự báo trong tuần tới trên đồng xuất hiện phổ biến rầy trưởng thành và rầy cám    mới nở tuổi 1 gây hại chủ yếu ở mức nhẹ trên trà lúa đẻ nhánh đến trổ.

- Sâu cuốn lá: Có khả năng xuất hiện rãi rác và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh- đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.

- Bệnh cháy bìa lá, vàng lá chín sớm: do ảnh hưởng thời tiết mưa kéo dài bệnh sẽ tiếp tục phát triển, nhiễm nhẹ trên trà lúa đẻ nhánh, đặc biệt là những ruộng bón thừa đạm, không chủ động rút được nước.

- Bệnh đạo ôn, lem lép hạt: dự báo tuần tới có thể gia tăng diện tích và tỷ lệ nhiễm do điều kiện thời tiết nắng mưa xen kẽ, ẩm độ không khí cao và giai đoạn lúa thích hợp cho bệnh phát sinh phát triển, đặc biệt lưu ý trên những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm như: ML202, IR50404, OM5451, OM4900, Đài Thơm 8,…có thể nhiễm nhẹ đến trung bình.

Ngoài ra, cũng cần chú ý các đối tượng khác như: bù lạch (bọ trĩ), ốc bươu vàng (giai đoạn mạ), sâu đục thân, muỗi hành (giai đoạn cuối đẻ nhánh), nhện gié, bệnh đốm vằn, cháy bìa lá do vi khuẩn (giai đoạn đòng trổ),… sẽ có khả năng xuất hiện và gây hại trên diện rộng khi gặp điều kiện thích hợp.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa.

- Với điều kiện thời tiết diễn biến phức tạp, mưa nắng nóng xen kẻ như hiện nay. Để phòng ngừa bệnh đạo ôn, lem lép hạt đạt hiệu quản cao bà con phải áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ: làm đất bằng phẳng, sạ thưa, giống ít nhiễm bệnh, kết hợp thăm đồng thường xuyên khi thấy có dấu hiệu chớm bệnh bà con ngưng bón phân đạm, phun thuốc đặc trị đạo ôn kịp thời, không pha chung với phân bón lá, còn đối với đạo ôn cổ bông, lem lép hạt phải phun ngừa 2 lần, trước khi lúa trổ và sau khi lúa đã trổ đều.

- Để phòng trừ hiệu quả sâu cuốn lá nông dân cần tích cực kiểm tra, theo dõi sự phát triển của sâu. Hạn chế phun thuốc trừ sâu cho lúa dưới 40 ngày để bảo tồn thiên địch vì giai đoạn này khi sâu gây hại ở mật độ thấp, sự thiệt hại không đáng kể do cây lúa có khả năng tự bù đắp. Trong giai đoạn lúa đẻ nhánh chỉ nên phun thuốc khi mật độ sâu xuất hiện khoảng 30-40con/m². Trong giai đoạn đòng-trổ mật độ khoảng 15-20con/m² phải tiến hành phun đúng thuốc. Quan sát đồng ruộng khi thấy xuất hiện sâu tuổi 1-2 thì tiến hành phun thuốc hiệu quả sẽ cao hơn. 

- Hiện tại ngoài đồng phổ biến rầy tuổi 5 đến trưởng thành nhiễm chủ yếu với mật số thấp 500-800con/m². Cần chủ động thăm đồng, theo dõi chặt chẽ diễn biến rầy nâu trên các trà lúa mạ đến đòng trổ. Khuyến cáo nông dân chỉ nên xử lý thuốc đặc trị khi rầy đang tuổi 2-3 và mật số rầy >3.000 con/m² cần sử dụng một trong những loại thuốc chống lột xác để phun trừ, chú ý không kết hợp với các loại thuốc phổ rộng để tránh nguy cơ bộc phát rầy ở giai đoạn sau.

- Hiện tại đang mùa mưa bão, bà con nông dân trồng lúa, rau màu, cây ăn trái cần chú ý chuẩn bị cống rãnh thoát nước (hoặc có máy bơm) để kịp thời tháo nước khi gặp mưa to, tránh gây ngập úng cục bộ ảnh hưởng đến năng suất.

- Khuyến cáo nông dân phải tuân thủ theo nguyên tắc "4 đúng": đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách khi phun thuốc, thu gom bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng để đúng nơi quy định nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường.

Lê Thị Chính - Chi cục Trồng trọt & BVTV