ảnh: bệnh đạo ôn lá trà lúa Thu Đông tại huyện Mang Thít

* Sâu bệnh trên lúa Thu Đông 2022: Diện tích nhiễm trong tuần 1.813 ha, tăng 297 ha so với tuần trước, gây hại chủ yếu trên trà lúa cuối đẻ nhánh đến chắc xanh. Tình hình dịch hại diễn biến như sau:

- Sâu cuốn lá nhỏ: Diện tích nhiễm 135 ha, tăng 27 ha so với tuần trước, gây hại trên trà lúa đẻ nhánh đến trổ, với mật số phổ biến 10-20 con/m². Phân bố rải rác các xã huyện Tam Bình; Trà Ôn; Bình Minh (xã Đông Bình).

- Bệnh Đạo ôn: diện tích nhiễm 818 ha, tăng 213 ha so với tuần trước. Trong đó:

+ Đạo ôn lá (cháy lá): diện tích nhiễm 740 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa đẻ nhánh-đòng trổ. Phân bố rải rác các huyện trong tỉnh.

+ Đạo ôn cổ bông (thối cổ gié): diện tích nhiễm 78 ha, với tỷ lệ phổ biến 5-10%, gây nhiễm trên trà lúa trổ chín. Phân bố rải rác các huyện Vũng Liêm (xã Tân Quới Trung); Long Hồ (xã Tân Hạnh, Thanh Đức); Trà Ôn.

-Bệnh vàng lá chín sớm: diện tích nhiễm là 248 ha, giảm 128 ha so với tuần trước, với tỷ lệ nhiễm phổ biến 5-10%, gây nhiễm giai đoạn đòng trổ. Phân bố rải rác các xã của huyện Long Hồ; Trà Ôn; Mang Thít (xã Hòa Tịnh, Long Mỹ).

Ngoài ra, các đối tượng khác như: rầy cám mới nở (tuổi 1,2), chuột, OBV, bệnh đốm vằn, lem lép hạt, cháy bìa lá,....chỉ xuất hiện và gây hại nhẹ.

* Dự báo sinh vật gây hại trong thời gian tới (từ ngày 09/9-16/9/2022)

- Bệnh đạo ôn lá, cháy bìa lá (bạc lá): tiếp tục phát sinh, phát triển trên trà lúa giai đoạn đẻ nhánh- trổ, đặc biệt lưu ý trên những chân ruộng thiếu nước, sạ dày, bón thừa phân đạm và ruộng canh tác giống nhiễm như: ML202, Đài Thơm 8, IR50404, OM 5451, OM 4900,… có thể bị nhiễm trung bình đến nặng.

- Bệnh lem lép hạt, đạo ôn cổ bông: tiếp tục phát triển trên trà lúa trổ đến chắc xanh, đặc biệt lây lan và phát triển khi điều kiện thời tiết mưa bão nhiều, ẩm độ cao. Bệnh lem lép hạt có nhiều nguyên nhân gây hại (như nấm, vi khuẩn, nhện gié, bọ xít hôi chích hút,…). Do đó, những ruộng bị nhiễm bệnh đạo ôn cổ bông, bệnh đốm vằn, bệnh vàng lá chín sớm, bọ xít hôi... có nguy cơ bị bệnh lem lép hạt nhiều hơn so với những ruộng khác.

- Rầy nâu: Dự báo trong tuần tới trên đồng xuất hiện phổ biến rầy tuổi 2-3 gây hại chủ yếu ở mức nhẹ trên trà lúa cuối đẻ nhánh đến trổ.

- Sâu cuốn lá: Có khả năng xuất hiện rãi rác và gây hại ở mức độ nhẹ trên lúa giai đoạn đẻ nhánh- đòng trổ. Chú ý những ruộng sạ dày, bón thừa phân đạm, phun thuốc trừ sâu sớm đầu vụ có khả năng bị hại ở mức trung bình.

Ngoài ra, cũng cần chú ý các đối tượng khác như: sâu đục thân, muỗi hành (giai đoạn cuối đẻ nhánh), nhện gié, bệnh đốm vằn, cháy bìa lá do vi khuẩn (giai đoạn đòng trổ),… sẽ có khả năng xuất hiện và gây hại trên diện rộng khi gặp điều kiện thích hợp.

* Một số biện pháp quản lý-canh tác trên cây lúa.

- Tăng cường công tác thăm đồng kiểm tra gia cố các cống đập, hệ thống đê bao, bờ bao có nguy cơ bị sạt lỡ, ngập lũ để bảo vệ tốt hơn trà lúa Thu Đông 2022.          

- Trước tình hình diễn biến thời tiết chiều, tối có mưa làm ẩm độ tăng cao tạo điều kiện cho các bệnh đốm vằn, cháy bìa lá, vàng lá sẽ gây hại nhẹ đến trung bình. Vì vậy, bà con phải chú ý thăm đồng thường xuyên để phát hiện kịp thời, sử dụng đúng thuốc để ngăn chặn mầm bệnh phát sinh phát triển mạnh. Bên cạnh đó cũng lưu ý các đối tượng sẽ gây hại nhẹ như  sâu đục thân, muỗi hành, nhện gié  trên lúa giai đoạn đòng trổ.

- Để phòng trị bệnh đạo ôn trên lúa đạt hiệu quả cao cần áp dụng tổng hợp các biện pháp canh tác ngay từ đầu vụ: sạ thưa, giống ít nhiễm bệnh đạo ôn, làm đất bằng phẳng, kết hợp thăm đồng thường xuyên khi thấy có dấu hiệu chớm bệnh bà con ngưng bón phân đạm, phun thuốc đặc trị đạo ôn kịp thời, không pha chung với phân bón lá, đối với đạo ôn cổ bông phải phun ngừa 2 lần, trước khi lúa trổ và sau khi lúa đã trổ đều.

- Hiện tại ngoài đồng phổ biến rầy cám mới nở (tuổi 1-2) nhiễm chủ yếu với mật số thấp 500-800 con/m². Cần chủ động thăm đồng, theo dõi chặt chẽ diễn biến rầy nâu trên các trà lúa chính vụ và muộn. Khuyến cáo nông dân chỉ nên xử lý thuốc đặc trị khi rầy đang tuổi 2-3 và mật số rầy >3.000 con/m² cần sử dụng một trong những loại thuốc chống lột xác để phun trừ, chú ý không kết hợp với các loại thuốc phổ rộng để tránh nguy cơ bộc phát rầy ở giai đoạn sau.

- Hiện tại đang mùa mưa bão, bà con nông dân trồng lúa, rau màu, cây ăn trái cần chú ý chuẩn bị cống rãnh thoát nước (hoặc có máy bơm) để kịp thời tháo nước khi gặp mưa to, tránh gây ngập úng cục bộ ảnh hưởng đến năng suất.

- Khuyến cáo nông dân phải tuân thủ theo nguyên tắc "4 đúng": đúng thuốc, đúng liều lượng, đúng lúc và đúng cách khi phun thuốc, thu gom bao bì thuốc BVTV sau khi sử dụng để đúng nơi quy định nhằm hạn chế ô nhiễm môi trường.

Lê Thị Chính - Chi cục Trồng trọt & BVTV